Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek draait ongeveer 15% van de Nederlandse bevolking regelmatig of soms nachtdiensten op zijn of haar werk. Uit onderzoek van de Universiteit van Maastricht blijkt dat nachtdiensten zorgen voor een hogere kans op diabetes en hart- en vaatziekten. Dat komt doordat de aanmaak van hormonen wordt verstoord. Bij te weinig slapen of een verstoord slaapritme maakt het lichaam bijvoorbeeld meer stresshormonen aan. Je stofwisseling raakt in de war en er treedt een verminderde insulinegevoeligheid van het lichaam op. Daardoor wordt glucose minder goed uit het bloed opgenomen, diabetes types type II ligt op de loer. Nachtwerkers hebben ongeveer 40% vaker diabetes type II dan mensen die niet in nachtdiensten werken.
Slaaptekort door een verstoord ritme zorgt ook voor de aanmaak van meer ontstekingseiwitten in het lichaam, die pittige hoofdpijn kunnen veroorzaken. Het lichaam maakt eveneens minder nieuwe cellen aan waardoor de cellen in je darmen bijvoorbeeld niet goed worden vervangen en je sneller damklachten kan krijgen. Je wallen bij een slaaptekort komen voort uit het niet goed afvoeren van vocht door je lymfevatenstelsel. Tot slot is de aanmaak van het hormoon leptine verstoort, waardoor het lichaam geen seintje krijgt dat je genoeg hebt gegeten. Gevolg: je eet meer en grijpt sneller naar zoetigheden (die snelle energie geven).
Zo zie je maar weer, het lichaam is gebaat bij rust, ritme en regelmaat. Steeds hetzelfde ritme qua voeding, slaappatroon en werktijden blijkt voor de volksgezondheid het beste te zijn. Maar hoe krijg je dat voor elkaar als je nachtdiensten draait? Die nachtdiensten moeten toch echt doorgaan, oa. in de zorg, techniek en logistiek. De laatste jaren wordt er veel onderzoek gedaan naar opties om nachtdiensten "gezonder" te maken. Er wordt steeds meer bekend over het verzachten van het leed dat nachtdiensten kan veroorzaken.
Zo blijkt dat een voorwaarts roterend rooster het makkelijkst te verwerken is voor mensen. Kortere powernaps van maximaal 20 minuten zorgen dat je frisser en alerter blijft tijdens een nachtdienst. Lichamelijke inspanning op bepaalde momenten helpt om de interne klok te verplaatsen. Tot slot helpt eiwitrijk, koolhydraatarm én op de juiste tijden eten om de bloedsuikerspiegel meer te stabiliseren, minder "hongeraanvallen" te hebben en minder te grijpen naar zoetigheid gedurende de nacht.
Uiteraard is het belangrijk om samen te kijken naar hoe jouw leefritme eruit ziet en hoe je daar jouw leefstijl op kan aanpassen om zo gezond mogelijk door het leven te gaan. Door middel van coaching zijn kleine verbeteringen mogelijk waardoor je net weer een klein beetje gezondheidswinst behaald en daardoor een hogere kwaliteit van leven (je voelt je lekkerder in je vel) ervaart. Leefstijl op Maat helpt je graag!
Bronnen:
Circadian misalignment induces fatty acid metabolism gene profiles and compromises insulin sensitivity in human skeletal muscle - Jakob Wefers, Dirk van Moorsel, Jan Hansen, Patrick Schrauwen e,a, - PNAS 9 juli 2018 - https://doi.org/10.1073/pnas.1722295115
Slaaptekort door een verstoord ritme zorgt ook voor de aanmaak van meer ontstekingseiwitten in het lichaam, die pittige hoofdpijn kunnen veroorzaken. Het lichaam maakt eveneens minder nieuwe cellen aan waardoor de cellen in je darmen bijvoorbeeld niet goed worden vervangen en je sneller damklachten kan krijgen. Je wallen bij een slaaptekort komen voort uit het niet goed afvoeren van vocht door je lymfevatenstelsel. Tot slot is de aanmaak van het hormoon leptine verstoort, waardoor het lichaam geen seintje krijgt dat je genoeg hebt gegeten. Gevolg: je eet meer en grijpt sneller naar zoetigheden (die snelle energie geven).
Zo zie je maar weer, het lichaam is gebaat bij rust, ritme en regelmaat. Steeds hetzelfde ritme qua voeding, slaappatroon en werktijden blijkt voor de volksgezondheid het beste te zijn. Maar hoe krijg je dat voor elkaar als je nachtdiensten draait? Die nachtdiensten moeten toch echt doorgaan, oa. in de zorg, techniek en logistiek. De laatste jaren wordt er veel onderzoek gedaan naar opties om nachtdiensten "gezonder" te maken. Er wordt steeds meer bekend over het verzachten van het leed dat nachtdiensten kan veroorzaken.
Zo blijkt dat een voorwaarts roterend rooster het makkelijkst te verwerken is voor mensen. Kortere powernaps van maximaal 20 minuten zorgen dat je frisser en alerter blijft tijdens een nachtdienst. Lichamelijke inspanning op bepaalde momenten helpt om de interne klok te verplaatsen. Tot slot helpt eiwitrijk, koolhydraatarm én op de juiste tijden eten om de bloedsuikerspiegel meer te stabiliseren, minder "hongeraanvallen" te hebben en minder te grijpen naar zoetigheid gedurende de nacht.
Uiteraard is het belangrijk om samen te kijken naar hoe jouw leefritme eruit ziet en hoe je daar jouw leefstijl op kan aanpassen om zo gezond mogelijk door het leven te gaan. Door middel van coaching zijn kleine verbeteringen mogelijk waardoor je net weer een klein beetje gezondheidswinst behaald en daardoor een hogere kwaliteit van leven (je voelt je lekkerder in je vel) ervaart. Leefstijl op Maat helpt je graag!
Bronnen:
Circadian misalignment induces fatty acid metabolism gene profiles and compromises insulin sensitivity in human skeletal muscle - Jakob Wefers, Dirk van Moorsel, Jan Hansen, Patrick Schrauwen e,a, - PNAS 9 juli 2018 - https://doi.org/10.1073/pnas.1722295115
